W artykule wyjaśniamy kto to jest faktor i jak wygląda współpraca z firmą faktoringową w ramach usługi faktoringu.
Faktor to strona transakcji faktoringowej, która świadczy usługę faktoringu. Umowa faktoringu jest podpisywana między faktorem i faktorantem (stroną transakcji handlowej, która dokonuje sprzedaży produktów i/lub usług i wystawia fakturę). Po otrzymaniu faktury do finansowania faktor dokonuje wypłaty środków:
Z kolei na konto faktora dokonuje zapłaty płatnik faktoringowy (faktoring jawny) oraz firma korzystająca z faktoringu odwrotnego.
Faktorem może być to bank, firma faktoringowa lub firma finansowa (świadcząca obok faktoringu inne usługi finansowe).
Z danych GUS wynika, że w 2021 r. działalność faktoringową prowadziły w Polsce 52 podmioty. 43 z nich to niebankowe przedsiębiorstwa prowadzące ten rodzaj działalności oraz 9 banków komercyjnych, które zajmowały się faktoringiem obok statutowej działalności bankowej.
Więcej danych GUS o działalności faktoringowej przedsiębiorstw finansowych w 2021r.
Polskie prawo nie określa faktoringu jako czynność bankową, więc dla świadczenia tej usługi nie jest wymagane zezwolenie prezesa NBP. Faktorzy nie muszą także uzyskiwać zezwoleń na świadczenie usług faktoringowych od Komisji Nadzoru Finansowego. Jednak jako instytucje finansowe - firmy faktoringowe muszą przestrzegać przepisów dotyczących tego typu przedsiębiorstw.
Umowa faktoringowa nie jest opisana w polskim kodeksie cywilnym, więc w świetle polskiego prawa jest tzw. umowa nienazwana. Dopuszczalność swobodnego kształtowania treści takiej umowy wynika z zasady swobody umów.
Przyjmuje się że umowa faktoringu jest umową mieszaną, złożoną z kilku umów nazwanych, czyli regulowanych przepisami prawa lub będących połączeniem czynności faktycznych i prawnych. Zasadniczym elementem umowy faktoringu jest przelew wierzytelności (art. 509 i nast. KC oraz art. 535 i nast. KC) połączony ze świadczeniem przez faktora usług (art. 734 i nast. KC).
Główną rolą faktora jest wypłata środków w ciągu 24 h od przesłania faktur do finansowania. Ale faktoring to nie tylko doraźne i szybkie uzyskanie gotówki. Jest to sposób na kompleksowe, długookresowe i elastyczne rozwiązanie poprawiające płynność finansową.
Oprócz udzielenia finansowania, firma faktoringowa przejmuje na siebie obowiązek dopilnowania terminowości płatności realizowanych przez płatników. Faktor reaguje nawet na kilkudniowe opóźnienie w płatnościach. W takiej sytuacji podejmuje działania monitorujące w stosunku do płatnika (telefony i e-maile z prośbą o zapłatę). Jeśli takie działania nie przyniosą rezultatu, faktorant ma zapewnioną obsługę w zakresie windykacji należności.
Usługa faktoringu pełni również rolę prewencyjną, chroniącą przez zatorami płatniczymi. Po pierwsze już sam fakt poinformowania płatników o cesji wierzytelności do firmy faktoringowej sprawia, że przykładają oni więcej wagi do terminowego regulowania swoich zobowiązań. Po drugie, na etapie włączania płatników do umowy faktoringu firma faktoringowa dokonuje ich weryfikacji pod względem rzetelności płatniczej.
W przypadku faktoringu jawnego i odwrotnego firma faktoringowa odpowiada solidarnie wraz ze swoim klientem za nierozliczony przez niego podatek VAT. W związku z tym faktor stosuje różne rozwiązania mające na celu ograniczenie tego ryzyka.
Więcej na temat: faktoring a split payment >>
Aby zabezpieczyć się przed ewentualnymi sankcjami podatkowymi płacąc za fakturę firma faktoringowa przelewa środki finansowe wyłącznie na rachunki bankowe znajdujące się na białej liście podatników.
W związku z działaniem ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu firmy faktoringowe muszą także dokładnie analizować zdarzenie gospodarcze, które jest przedmiotem obrotu faktoringowego oraz ustalić beneficjenta rzeczywistego. Wielokrotnie oprócz sprawdzenia prawidłowości dokumentów, konieczna jest również wizyta w firmach będących stronami transakcji.
Firmy faktoringowe udostępniając kapitał swoim klientom ponoszą ryzyko finansowe. Największym z nich jest brak zapłaty zarówno ze strony płatnika faktoringowego, jak i faktoranta. Czasami wynika on z nagłego i niespodziewanego pogorszenia sytuacji finansowej obu stron transakcji. Jednak niejednokrotnie faktorzy padają ofiarą nadużyć i wyłudzeń np. transakcja, która jest przedmiotem faktoringu, pomimo że jest doskonale udokumentowana, w rzeczywistości nie miała miejsca. Nie nastąpiło żadne zdarzenie gospodarcze, a co za tym idzie faktor „sponsorował” oszustwo.
Innym zagrożeniem jest sytuacja, w której kary i potrącenia naliczone przez płatnika faktorantowi przewyższają wartość wierzytelności objętej faktoringiem. To kolejna sytuacja, w jakiej firma faktoringowa nie otrzyma spłaty należności.
Firmy faktoringowe stosują różne narzędzia pomagające w ograniczeniu ryzyka finansowego . Najważniejszym z nich jest analiza kondycji finansowej faktoranta oraz płatnika faktoringowego.
Faktorzy muszą być szczególnie ostrożni w stosunku do podmiotów powiązanych kapitałowo i/lub osobowo. Tego typu powiązania pomiędzy faktorantem a płatnikiem w większości przypadków dyskwalifikują finansowanie obrotu przez faktoring.
