Weksel to rodzaj papieru wartościowego, który stosowany jest najczęściej jako forma zabezpieczenia należności wierzyciela w obrocie gospodarczym. Jest to standardowy rodzaj zabezpieczenia dla faktoringu, pożyczki czy kredytu. Weksel powinien być sporządzony w formie ściśle określonej przez prawo wekslowe, czyli na piśmie z podaniem w treści nazwy „WEKSEL”.
Musi także zawierać bezwarunkowe zobowiązanie wystawcy do zapłacenia danej osobie określonej sumy pieniężnej we wskazanym miejscu i czasie. Musi również zawierać datę i miejsce wystawienia oraz być opatrzony własnoręcznym podpisem wystawcy. Niedopełnienie któregoś z powyższych elementów może skutkować uznaniem dokumentu za nieważny.
Szczególną odmianą weksla jest weksel in blanco. Dokument ten zwykle wystawiany jest bez oznaczania części a czasami większości elementów składowych, w tym kwoty wekslowej. W wielu przypadkach jest ograniczony do podpisu wystawcy złożonego na dokumencie weksla.
W celu ograniczenia ryzyka i ochrony interesów stron, w szczególności wystawcy weksla, zazwyczaj weksel in blanco podpisywany jest wraz z deklaracją wekslową.
3 sposoby na ograniczenie ryzyka wystawienia weksla in blanco >>
Deklaracja wekslowa jest dokumentem dołączanym do weksla in blanco. Deklaracja wekslowa bez weksla nie ma zastosowania. Natomiast istnienie deklaracji wekslowej nie ma znaczenia dla ważności weksla - weksel jest ważny również bez deklaracji wekslowej.
W deklaracji wekslowej wskazuje się stosunek prawny czyli podstawę wystawienia weksla oraz to na jakich warunkach wierzyciel może wypełnić brakujące elementy weksla.
Wypełnienie weksla niezgodnie z deklaracją wekslową nie skutkuje nieważnością weksla i nie ma wpływu na istnienie zobowiązania wekslowego, ale dłużnik wekslowy może skutecznie podnieść zarzut nieprawidłowego uzupełnienia weksla i dochodzić swoich praw przed sądem.
O ile weksel in blanco zabezpiecza przede wszystkim interesy wierzyciela, to deklaracja wekslowa ochrania wystawcę weksla, czyli dłużnika wekslowego. Wystawca weksla, w sytuacji kiedy wierzyciel wypełni weksel in blanco w sposób niezgodny z deklaracją np. wpisując zawyżoną kwotę do spłaty może skutecznie bronić się przed tego typu działaniami. Konieczność dowiedzenia, że wypełnienie weksla jest niezgodne z deklaracją wekslową spoczywa na dłużniku.
WAŻNE!
Deklaracja wekslowa co do zasady chroni dłużnika wekslowego tylko wtedy, gdy swoich praw będzie dochodzić osoba/podmiot, któremu wręczono weksel. Jeżeli prawa do weksla zostaną (w drodze indosu) przeniesione na inną osobę – zobowiązanie stanie się zobowiązaniem abstrakcyjnym. Dłużnik wekslowy nie może podnosić zarzutów wypełnienia weksla niezgodnie z deklaracją wekslową w stosunku do kogoś, kto nabył weksel w dobrej wierze – przepisy prawa chronią te podmioty.
Deklaracja wekslowa - przykładowe treści
Prawo wekslowe nie określa wymogów odnośnie formy, w jakiej powinna zostać sporządzona deklaracja wekslowa. Należy więc uznać, że kwestia ta jest zależna od woli stron. Porozumienie to może być zawarte w dowolnej formie – pisemnej, ustnej, jak i dorozumianej – jednak, dla celów dowodowych, najczytelniejsza jest forma pisemna.
Dla bezpieczeństwa transakcji warto, aby pod deklaracją wekslową podpisane były obydwie strony (wierzyciel i dłużnik wekslowy) i każda z nich otrzymała jeden egzemplarz tego dokumentu.
Przyjmuje się, iż porozumienie wekslowe zawarte w formie pisemnej jest deklaracją wekslową.
