Zarówno osoby fizyczne, jak i podmioty gospodarcze mogą dokonywać czynności prawnych za pomocą swojego przedstawiciela. Działanie takiego przedstawiciela musi być jednak uwiarygodnione przez udzielenie mu pełnomocnictwa bądź upoważnienia przez podmiot zlecający takie czynności.
Z punktu widzenia prawa zarówno upoważnienie, jak i pełnomocnictwo polega na przekazaniu podmiotowi czyli tzw. pełnomocnikowi prawa do podejmowania działań w imieniu mocodawcy.
Zasady związane z udzieleniem pełnomocnictwa są regulowane przez Kodeks Cywilny, który wyróżnia jego trzy typy:
Może być udzielone przez dowolny podmiot (osobę fizyczna, w tym prowadzącą działalność lub osobę prawną) i obejmuje czynność zwykłego zarządu. W praktyce oznacza to uczestniczenie pełnomocnika w codziennych sprawach podejmowanych przez przedsiębiorcę, reprezentowania go przed władzami państwowymi, sądami, organami administracji publicznej oraz innym podmiotami gospodarczymi.
Przykład
Przedsiębiorca chcąc odzyskać swoje należności od dłużnika może zlecić podjęcie działań windykacyjnych wyspecjalizowanej firmie. Reprezentuje ona przedsiębiorcę przed sądem, organami egzekucyjnymi właśnie na podstawie udzielonego pełnomocnictwa. Taki pełnomocnik ma prawo również do udzielania dalszych pełnomocnictw procesowych jak i egzekucyjnych.
Daje pełnomocnikowi prawo do wykonywania określonego typu czynności, które niejednokrotnie przekraczają zakres pełnomocnictwa ogólnego np. zbywanie i obciążanie nieruchomości, zaciąganie pożyczek, kredytów bądź zawieranie innych umów finansowych np. faktoringu. Zakres takiego pełnomocnictw określany jest dowolnie, w zależności od potrzeb.
Udzielane jest jednorazowo w celu dokonania ściśle określonej czynności. Charakteryzuje się najwęższym zakresem ze wszystkich pełnomocnictw.
Więcej o pełnomocnictwie do czynności prawnych >>
Upoważnienie nie wymaga powołania podstawy prawnej czyli nie podlega przepisom kodeksu cywilnego.
Upoważnienie to zgoda na wykonanie konkretnej czynności, działania. Zazwyczaj dotyczy ono spraw codziennych np. odbioru korespondencji na poczcie, w sądzie czy innych instytucjach. Dzięki upoważnieniu możemy również reprezentować naszego mocodawcę przed różnego urzędami i instytucjami.
Przykład
W ramach umowy windykacyjnej pierwotny wierzyciel może upoważnić windykatora do prowadzenia rozmów odnośnie spłaty zadłużenia, zawarcia ugody z dłużnikiem czy też przejęcia samej spłaty zadłużenia.
Wierzyciel, dłużnik, dług - sprawdź co oznaczają te pojęcia >>
Pełnomocnictwo bądź upoważnienie powinno być udzielone na piśmie. Dokument powinien zawierać:
W przypadku specyficznych czynności takich jak zbycie bądź nabycie nieruchomości, czy ustanowienie hipoteki prawo wymaga, aby pełnomocnictwo było udzielone w formie aktu notarialnego. W takim przypadku mocodawca musi stawić się u notariusza i złożyć oświadczenie woli.
Pełnomocnictwo i upoważnienie są udzielane bezterminowo, o ile treść tego dokumentu nie stanowi inaczej.
Pełnomocnictwo i upoważnienie można odwołać w każdym czasie, chyba że ustanawiający pełnomocnictwo zrzekł się jego odwołania z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.
Pełnomocnictwo udzielane do załatwienia spraw prowadzony przez organy administracji publicznej lub sądy wymaga uiszczenia opłaty skarbowej. Opłata jest pobierana odrębnie dla każdej sprawy, zatem mając pełnomocnictwo do kilku czynności, musimy opłacić je osobno. Obecnie opłata wynosi 17 zł.
