Koszty pożyczki składają się z części odsetkowej i pozaodsetkowej. W przypadku pożyczek dla przedsiębiorców przepisy prawne określają maksymalną wysokość kosztów odsetkowych, natomiast pozostawią przedsiębiorcom dowolność w zakresie kosztów pozaodsetkowych. Sprawdź czym różnią się odsetkowe i pozaodsetkowe koszty pożyczki.
Odsetkowe koszty pożyczki to inaczej odsetki kapitałowe, oprocentowanie, czyli podstawowy koszt, który kredytobiorca lub pożyczkobiorca ponosi w związku z zaciągnięciem kredytu lub pożyczki. W Kodeksie cywilnym określane są jako odsetki od sumy pieniężnej (art. 359 k.c.). Przysługują one pożyczkodawcy i są formą wynagrodzenia za użyczenie kapitału. Wysokość oprocentowania pożyczki powinna być określona w umowie pożyczki i może być podawana jest w skali roku, miesiąca lub dnia.
W przypadku kredytów oprocentowanie może przybrać dwie formy:
Stałe i zmienne oprocentowanie kredytu – na czym polega różnica? >>
Jeśli wysokość odsetek nie została określona w umowie to użyczającemu kapitału należą się ustawowe odsetki kapitałowe. Stosuje się wtedy stawkę podstawową równą sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych.
Ustawa o kredycie konsumenckim z 12 maja 2011 roku oraz przepisy Kodeksu Cywilnego określają maksymalne oprocentowanie kredytów bankowych, pożyczek ratalnych oraz pożyczek pozabankowych. Oznacza to, że odsetkowe koszty pożyczki (kapitałowe) nie mogą wynosić więcej, niż dwukrotność odsetek ustawowych kapitałowych.
Sprawdź wysokość aktualnej stopy referencyjnej NBP
Do odsetkowych kosztów pożyczki zaliczają się także odsetki za opóźnienie. Przysługują one pożyczkodawcy, jeśli pożyczkobiorca opóźnia się ze spłatą pożyczki. Są więc sankcją za brak zapłaty w przewidzianym terminie i mają zdyscyplinować pożyczkobiorcę w dochowywaniu terminów płatności. Podobnie jak w przypadku odsetek kapitałowych, również wysokość odsetek za opóźnienie powinna być określona w umowie pożyczki. Jeśli tak się nie stało to pożyczkodawcy należą się ustawowe odsetki za opóźnienie. Ich stawka podstawowa to suma stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Maksymalne odsetki za opóźnienie nie mogą przekraczać w stosunku rocznym dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie.
Wysokość ustawowych odsetek kapitałowych i za opóźnienie, a tym samym maksymalna wysokość kosztów odsetkowych pożyczki nie jest wielkością stałą. Zmienia wraz z decyzjami Rady Polityki Pieniężnej w zakresie wysokości stopy referencyjnej NBP.
Odsetki maksymalne od pożyczki, maksymalne RRSO – co to jest, ile aktualnie wynosi? >>
Pozaodsetkowe koszty pożyczki to wszystkie koszty jakie pożyczkobiorca ponosi w związku z udzieleniem i korzystaniem z pożyczki z wyłączeniem wcześniej omówionych kosztów odsetkowych.
Każdy pożyczkodawca stosuje inny zestaw pozaodsetkowych kosztów i nie ma ich uniwersalnego zestawienia. Przykładowo mogą się na nie składać poniższe opłaty:
W przypadku pożyczek udzielanych konsumentom wysokość maksymalnych kosztów pozaodsetkowych jest regulowana przez przepisy prawne. Ta regulacja ta nie dotyczy umów pożyczek zawartych pomiędzy dwoma przedsiębiorcami, w związku z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą. W tym przypadku obowiązuje zasada swobody umów.
RRSO jest miernikiem kosztu pożyczki, który uwzględnia zarówno oprocentowanie pożyczki (koszty odsetkowe), jak i wszystkie pozostałe koszty pożyczki (koszty pozaodsetkowe). RRSO czyli Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania to wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym. Porównanie tego wskaźnika ułatwia pożyczkobiorcy wybór najkorzystniejszej oferty.
Podawanie przez instytucje finansowe wskaźnika RRSO jest obowiązkowe w przypadku pożyczek konsumenckich, ale warto również znać wartość tego wskaźnika zaciągając pożyczkę na firmę. Jest to szczególnie ważne przy porównaniu ofert pożyczek krótkoterminowych. Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania ma bowiem ścisły związek z okresem finansowania i terminem spłaty pożyczki. Im krótszy okres finansowania, tym większa jest wartość wskaźnika RRSO.
